این روزها صحبت از راه اندازی سیستم جدید حمل‌ونقلی به‌نام متروباس در تهران است. اما متروباس چیست و آیا می‌تواند دردی از ترافیک و کمبود وسایل حمل‌ونقل عمومی در کلانشهر تهران را درمان کند؟
متروباس‌ها از تولیدکننده داخلی خریداری می‌شود
چند روز قبل، رئیس کمیته حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر تهران در این باره گفت: «توسعه حمل‌ونقل عمومی در دستور کار است و شهرداری بودجه خوبی برای این منظور در نظر گرفته است. خرید متروباس، اورهال قطارهای مترو و... درحال انجام است.»
محمد آقامیری در مورد راهکارهای کاهش ترافیک بیان کرد: «قرارداد ۱۰۰دستگاه متروباس بسته شده است. البته این متروباس‌ها را به شرط انتقال فناوری به کشور خریداری کردیم. طبق وعده‌ها قرار است تا مهرماه بخشی از اتوبوس‌ها وارد خطوط شوند. البته اتوبوس‌ها به صورت پارت‌به‌پارت وارد می‌شوند.»
وی در ادامه افزود: «برنامه اورهال ۱۵۰۰دستگاه اتوبوس را هم داریم. همچنین با ورود ۲ هزار دستگاه اتوبوس حجم اتوبوس‌ها در تهران به ۵ هزار دستگاه می‌رسد.»
شهردار تهران نیز در رابطه با خرید اتوبوس‌های متروباس و هدف از خرید این اتوبوس‌ها گفت: «درحال خرید از تولیدکننده داخلی هستیم. در ترکیه هم از این اتوبوس‌ها استفاده می‌شود. امسال هزار دستگاه اتوبوس وارد خواهیم کرد. البته ازسوی‌دیگر نیز تفاهم‌نامه متروباس را به تعداد ۱۰۰ دستگاه دنبال می‌کنیم و برای این بخش به ترکیه سفر کرده‌ایم. کارخانه‌ای در تبریز تولیدکننده متروباس‌هایی است که در ترکیه مورد استفاده قرار می‌گیرند و چند دستگاه را تا پایان سال تحویل خواهد داد. این اتوبوس‌ها باکیفیت هستند. باتوجه به بازدید تیم ما و جلسه من با تولیدکننده، به این نتیجه رسیدیم کیفیت آن فوق‌العاده است. امیدواریم شاهد خدمت‌رسانی این مد حمل‌ونقلی باشیم. تمام این دستگاه‌ها نو و جدید هستند.»
مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز در حاشیه یک‌صد و پنجاه و نهمین جلسه شورای اسلامی شهر، در جمع خبرنگاران با بیان اینکه قطعا در همه فضاها نمی‌توان از متروباس استفاده کرد و باید در خیابان‌های مستقیم و بدون پیچ و خم از این وسیله نقلیه استفاده شود، تصریح کرد: «صحبت و برنامه‌ریزی در این زمینه انجام شده و قرار بر این است اتوبوس‌های سه‌کابین وارد شوند، اما هنوز تعداد و زمان ورود آن مشخص نیست.»
آیا امیدی به خلاصی متروباس‌ها از ترافیک وجود دارد؟
همان‌طور که گفته شد، شهرداری تهران قصد دارد اتوبوس‌های سه‌کابین یا به تعبیری ناوگانی شامل سه اتوبوس به‌هم چسبیده را وارد خطوط اتوبوسرانی پایتخت کند.
وعده ورود اتوبوس‌های وارداتی موسوم به متروباس، که ظرفیت جابه‌جایی ۳۰۰نفر را دارد، چند ماه است که از سوی مدیریت شهری مطرح شده؛ گفته می‌شود متروباس به‌روزترین مدل اتوبوس دنیاست که شهرداری تهران درصدد واردات آن برآمده و قصد دارد این واردات را به شرط انتقال فناوری ساخت انجام دهد. اما سوال مهمی که وجود دارد این است که آیا این اتوبوس‌های طویل و غول‌پیکر گزینه مناسبی برای تردد در خیابان‌های تهران هستند؟
ترافیک سنگین در ساعات اوج تردد همواره موجب گلایه‌مندی استفاده‌کنندگان از ناوگان حمل‌ونقل عمومی بوده و آنها اعلام می‌کنند در ساعات اوج ترافیک، حتی یک دستگاه اتوبوس معمولی تک‌کابین هم زمان زیادی را در ترافیک سنگین یک خیابان سپری می‌کند. هرچند برخی اعضای شورای شهر پیش‌تر عنوان کردند استفاده از این اتوبوس‌ها در خیابان‌هایی که پیچ‌وخم کمتری دارند، گزینه ایده‌آلی به‌نظر می‌رسد، اما تجربه اتوبوس‌سوارها نشان می‌دهد حتی در این صورت معضل ترافیک به قوت خود باقی است و در حالی که اتوبوس‌های تک‌کابین از آن خلاصی ندارند، نمی‌توان امیدوار بود اتوبوس‌های سه‌کابین گرفتار آن نشوند. گفته می‌شود یک گزینه دیگر برای به‌کارگیری این اتوبوس‌ها خطوط سامانه تندرو اتوبوسرانی (BRT) خواهد بود.
استانبول، شهر متروباس‌ها!
اما تجربه استفاده از متروباس‌ها در استانبول چگونه است؟ استانبول یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان است که مانند اغلب شهرهای بزرگ و توریستی دیگر، سیستم‌های حمل‌ونقل متنوعی دارد که بسته به نیاز و شرایط، می‌توان یکی از آنها را انتخاب کرد.
یکی از بهترین وسایل نقلیه عمومی در استانبول متروباس است. متروباس‌ها در استانبول در واقع همان اتوبوس‌های تندرویی هستند که در خطوط ویژه تردد می‌کنند.
متروباس در سال ۲۰۰۷ و پس از دو سال ساخت، در این شهر افتتاح شد. طول خط متروباس در استانبول ۵۰کیلومتر است که ۴۵ ایستگاه را پوشش می‌دهد. متروباس در استانبول هر روز هفته از جمله آخر هفته‌ها، به صورت ۲۴ ساعته فعال بوده و فقط در برخی ساعات ممکن است فاصله بین دو سرویس تغییر کند.
متروباس‌هایی که در این مسیرها جابه‌جایی مسافران را انجام می‌دهند، دارای ظرفیت بالای مسافر و مجهز به سیستم سرمایشی در تابستان و گرمایشی در زمستان هستند. متروباس نسبت‌به سایر وسایل نقلیه عمومی دارای ایمنی و راحتی بیشتری برای معلولان بوده و طراحی آن امکان استفاده را برای تمام گروه‌های جامعه میسر کرده است.
متروباس‌ها مجهز به صفحه نمایش هستند که نام ایستگاه‌ها را پیش از رسیدن به آن اعلام می‌کنند. پس از خروج از گیت و خارج شدن از ایستگاه، با تماس کارت با دستگاه‌های کارتخوان، مسافر اگر ایستگاه‌های کمتری را طی کرده می‌تواند بقیه هزینه سفر را پس بگیرد. در واقع هزینه سفر از کارت مسافر، به اندازه مسیر طیشده کسر شده و مابقی مبلغ به کارت وی بازگردانده می‌شود. این وسیله نقلیه در روز حدودا هشت‌صد هزار نفر را در استانبول جابه‌جا می‌کند.
